Καταμέτρηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Πάτρα

Η Πάτρα είναι η μία από τις έξι αστικές περιοχές στην Ελλάδα που επιλέχθηκε για την εκστρατεία «ΠΑΝΑΚΕΙΑ 2019» του Πανεπιστημίου Κρήτης με στόχο την καταγραφή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της επακόλουθης έκθεσης του ανθρώπου σε αυτή.

Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στο συνέδριο που διοργανώνει η ερευνητική υποδομή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, στις 23-24 Σεπτεμβρίου 2019.

Στην Πάτρα και τα υπόλοιπα αστικά κέντρα που μετέχουν στην εκστρατεία (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Γιάννενα, Βόλος, Ξάνθη), πραγματοποιούνται ταυτόχρονες μετρήσεις χαρακτηρισμού των αιωρούμενων σωματιδίων (που αποτελούν και τον κύριο παράγοντα νοσηρότητας και θνητότητας) και οι σχετικές με την υγεία ιδιότητές τους.

Είναι η πρώτη φορά που γίνεται ταυτόχρονη χαρτογράφηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα έξι αστικά κέντρα και πραγματοποιείται μέσω επιτόπιων και τηλεπισκοπικών μετρήσεων.

Το πείραμα επικεντρώνεται στα σωματίδια PM2.5 τα οποία έχουν τη μεγαλύτερη διεισδυτικότητα στο αναπνευστικό σύστημα και άρα είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα υγείας.

Στην Πάτρα ο σταθμός ατμοσφαιρικών μετρήσεων βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Επιστημών Χημικής Μηχανικής (ΙΕΧΜΗ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ).

Όπως περιγράφεται και στην ιστοσελίδα της «ΠΑΝΑΚΕΙΑ 2019» οι σημαντικότερες ανθρωπογενείς δραστηριότητες πέραν της πόλης περιλαμβάνουν μια βιομηχανική περιοχή, περίπου 16 χλμ. νοτιοδυτικά του κέντρου της πόλης και το λιμάνι της Πάτρας, περίπου 2,5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της.

Οι δραστηριότητες και οι κύριοι επιστημονικοί στόχοι του σταθμού ατμοσφαιρικών μετρήσεων της Πάτρας είναι η μελέτη των φυσικών και χημικών ιδιοτήτων των ατμοσφαιρικών σωματιδίων και αερίων που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί το σπουδαιότερο περιβαλλοντικό κίνδυνο και υπολογίζεται ότι προκαλεί τον ίδιο αριθμό θανάτων με το κάπνισμα, καθώς περίπου επτά εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Υπολογίζεται ότι ο αέρας που αναπνέει το 90% των ανθρώπων μπορεί να χαρακτηριστεί ως τοξικός. Συνεχώς νέες έρευνες επιβεβαιώνουν τις δυσμενείς επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής στην υγεία, ιδιαίτερα για τα παιδιά τα οποία είναι και τα πλέον ευάλωτα στους ατμοσφαιρικούς ρυπαντές.

H πανελλαδική υποδομή για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλιματικής αλλαγής (ΠΑΝΑΚΕΙΑ) αποτελεί την μοναδική ολοκληρωμένη ερευνητική υποδομή για τη σύσταση της ατμόσφαιρας και την κλιματική αλλαγή, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη τη Νότια Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο.

Οπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή του το Πανεπιστήμιο Κρήτης, η περιοχή αυτή αποτελεί σταυροδρόμι αέριας ρύπανσης από την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Μεταφερόμενοι ρύποι όπως η σκόνη της Σαχάρας και οι βιομηχανικοί ρύποι προστίθενται στους τοπικά παραγόμενους ρύπους στη περιοχή.

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περισσότεροι από οκτώ χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από την ατμοσφαιρική ρύπανση, πολλοί περισσότεροι νοσούν λόγω της έκθεσης σε αυτή ενώ χιλιάδες είναι τα παιδιά που εμφανίζουν άσθμα.